Nieuwe windmolens op de Veluwe tot 2030 niet realistisch blijkt uit verkenning

Windmolens bouwen in het natuur(kern)gebied de Veluwe is tot 2030 niet realistisch . Dat is de conclusie uit een brede verkenning in opdracht van vier RES-regio’s: Noord-Veluwe; Cleantech, Arnhem/Nijmegen en Foodvalley ondersteund door provincie Gelderland. Deze regio’s hebben grondgebied rond en op de Veluwe. In het invloedsgebied van 1 tot 8km rondom het kerngebied Veluwe gelden beperkingen. Het invloedsgebied is groter dan deze vier RES-regio’s en Gelderland. Daarom gaan de zes Gelderse RES regio’s verder uitzoeken waar duurzame energie zo optimaal mogelijk kan worden opgewekt en tegelijk de Veluwe wordt ontzien. Hiervoor gebruiken de regio’s de uitkomsten van de verkenning als bouwsteen. Gedeputeerde Staten informeren Provinciale Staten over deze verkenning en het vervolgproces.

Jan van der Meer:” We werken keihard in alle regio’s aan plannen voor duurzame energie. Dat is hard nodig gezien de klimaatcrisis. Deze verkenning laat zien dat we minimaal op Gelders niveau afspraken moeten maken over de juiste afwegingen. Hoe wekken we duurzame energie zo optimaal mogelijk op én zorgen we voor een weerbare natuur. Hoe en waar we onze energie duurzaam gaan opwekken willen we in samenhang met elkaar bezien. Zeker als het gaat om de gehele Veluwe. Wij nemen daar graag het voortouw in. Dat past ook bij onze rol als provincie.”

Beperkt aantal windmolens in invloedszone 1-8 km

Uit de verkenning blijkt dat op een afstand van 1 tot 8 km rondom de Veluwe windmolens het leefgebied van de wespendief – een beschermde roofvogel-negatief beïnvloeden. Op basis van een open source model en aannames zouden in deze zone mogelijk nog 9-22 windturbines geplaatst kunnen worden. Wellicht veranderen deze aantallen nog. Dat kan blijken uit nader onderzoek door onder andere  meerjarige veldtellingen en er is altijd specifiek onderzoek nodig per locatie. Ook is een zorgvuldige locatiekeuze nodig omdat meer factoren een rol spelen, zoals de afstand tot de Veluwe. Innovatie door de windsector om vogelslachtoffers te voorkomen én het versterken van de Veluwse natuur kunnen ook de aantallen windturbines in de zoekzones nog beïnvloeden. . 

Bovenregionale samenwerking nodig

In het invloedsgebied 1-8 km hebben meerdere regio’s plannen voor windturbines en zoekzones. Deze zijn in verschillende stadia van planvorming. De gezamenlijke RES-regio’s, Arnhem/ Nijmegen, Cleantech, Foodvalley, Noord-Veluwe, Achterhoek, Rivierenland willen uitgangspunten benoemen waarmee zij goede keuzes kunnen maken om zoveel mogelijk rendement te behalen uit windenergie met zo min mogelijk negatieve impact op de natuur, zo goed mogelijk passend in de ruimte en op het elektriciteitsnetwerk en zo hoog mogelijke maatschappelijke acceptatie. De invloedszone ligt voor deel ook in de RES-Regio Flevoland. Flevoland heeft kennis genomen van het rapport en blijft het proces graag volgen.

Met de RES-regio West-Overijssel wordt gesproken. De provincie Gelderland is gevraagd om over dit proces de regie te nemen. Regio Cleantech heeft nu een belangrijke zoekzone in haar concept-RES opgenomen dat in het kern(natuur)gebied ligt en wil aanvullend onderzoeken of er een optie is om deze zoekzone te handhaven. Dit onderzoek vindt plaats  binnen het kader van het ecologisch onderzoek, dus zonder hierbij de aanwezige natuur, waaronder de wespendief, en andere regio’s negatief te beïnvloeden.

Agendering 

Nu de zoekzones voor het opwekken van duurzame energie steeds concreter worden, blijkt ook steeds meer hoe complex het is om verschillende ambities te realiseren. Het belang van overschakelen op duurzame energie staat niet boven het belang van een sterke natuur en rijkdom aan soorten of andersom. Om goede keuzes te maken is het soms nodig om verder te kijken dan de eigen regio of zelfs provincie, zoals in dit geval. In Gelderland komen deze belangen nadrukkelijk naar boven omdat meer dan 20% van het Gelders grondgebied natuur is, maar het speelt ook elders in Nederland. Daarom kijkt de provincie Gelderland samen met de RES regio’s ook nadrukkelijk naar Rijk en Europa voor strategische keuzes hoe over te schakelen op duurzame energie in samenhang met de te behalen natuurdoelen.