Ambitie ongewijzigd: alle partijen samen verder met energietransitie Regio Foodvalley

Regio Foodvalley wil in 2050 alle energie die gebruikt wordt duurzaam opwekken. In 2030 moet daarvoor de eerste grote stap gezet zijn. Daarom zoeken we in de regio hoe en waar we energie kunnen opwekken uit zon en wind. Dit staat beschreven in de ‘Regionale Energiestrategie’ (RES 1.0). De overheden – acht gemeenten, twee provincies en het waterschap - hebben in de afgelopen weken de RES 1.0 vastgesteld. Daarbij heeft een aantal partijen suggesties en wijzigingen voorgesteld. Aan de RES is samengewerkt door overheden, ondernemers en energiecoöperaties, LTO en woningcorporaties, natuur- en milieuorganisaties, een burgerforum, jongeren en netbeheerders. Deze partijen maakten op 9 juli afspraken hoe met die suggesties en wijzigingen om te gaan. Zij blijven onverkort achter de ambitie staan om in 2030 minimaal 0,75 TWh aan duurzame energie op te wekken en aan de slag te gaan. Allen willen samen blijven werken. Oók aan uitdagingen en dilemma’s die er nog liggen.

Alle partijen onderschrijven het opwekken van duurzame energie door onder andere:

• zoveel mogelijk zonnepanelen te plaatsen op geschikte daken en op bijvoorbeeld stortplaatsen of boven parkeerplaatsen en langs snelwegen en spoorlijnen
• beperkt zonnepanelen op boerenland te leggen
• windmolens en zonnepanelen liefst dicht bij elkaar te plaatsen in een beperkt aantal zogenaamde ‘energieclusters’. Die liggen bij voorkeur langs snelwegen, andere infrastructuur of in de buurt van bedrijventerreinen
• biodiversiteit te stimuleren.

Om in 2030 minimaal 0,75 TWh aan duurzame energie in de regio op te wekken, gaan de netbeheerders 200 tot 300 miljoen investeren in de uitbreiding van het elektriciteitsnet.
Alle partijen willen aandacht voor mogelijke gezondheidsrisico’s bij windmolens. Zij sluiten zich aan bij de mogelijke landelijke doorontwikkeling van normen voor het plaatsen van windmolens. Die kunnen leiden tot onder andere project-afhankelijke afstandsvereisten tussen woonwijken en windmolens.

Afspraken over suggesties en wijzigingen van gemeenten en provincies
Gemeenten en provincies hebben bij de besluitvorming ook suggesties en wijzigingen voorgesteld. De samenwerkende partijen hebben afspraken gemaakt hoe met deze suggesties en wijzigingen om te gaan. De gemeenten Renswoude en Veenendaal hebben besloten het zoekgebied voor windenergie in Renswoude (voorlopig) te schrappen. Andere partijen hebben de RES 1.0 vastgesteld inclusief deze zoekgebieden. De gemeente Renswoude, provincie Utrecht en omringende gemeenten overleggen hoe hiermee om te gaan. Renswoude heeft de lokale bijdrage aan het opwekken van duurzame energie verlaagd van 49 GWh naar 20 GWh. Afgesproken is dat andere gemeenten hierdoor niet extra op hoeven te wekken. De totale ambitie is nog steeds realistisch. Veenendaal en Renswoude willen op zoek naar extra initiatieven.

Belangrijke rol voor inwoners en bedrijven
Energie besparen is een belangrijk onderdeel van de RES. Daar kan iedereen en heel regio Foodvalley aan bijdragen. We onderzoeken de mogelijkheid van een expertisecentrum in de regio. Dit centrum moet bedrijven en boeren ondersteunen in het duurzaam opwekken van energie; zij gaan tenslotte investeren. De gemeenten in Regio Foodvalley betrekken inwoners actief bij het uitdenken en realiseren van zoekgebieden of concrete projecten. Inbreng van inwoners en plaatselijke kennis kan helpen projecten beter te maken. Het Burgerforum heeft geadviseerd ook regionaal een burgerpanel op te starten. De regio wil dat de eigen inwoners, bedrijven en andere organisaties voor minimaal 50% eigenaar zijn van de nieuwe zonne- of windprojecten en medezeggenschap kunnen hebben over wat er met de winsten gebeurt. Ook pleiten alle partijen voor een kwaliteitsfonds dat geld beschikbaar stelt voor onderdelen van een project die lastig te financieren, maar wel belangrijk zijn. Bijvoorbeeld een mooie inpassing in het landschap. Op de website resfoodvalley.nl is de duurzaamheidspagina van elke gemeente te vinden.

Vervolgstappen
Alle partijen zetten samen de schouders eronder om de RES 1.0 ook samen uit te voeren. Daarvoor wordt een uitvoerings- en samenwerkingsprogramma gemaakt. Voor de suggesties en wijzigingen die voor de hele regio van belang zijn, werken alle partijen die te zijner tijd uit in een aangepaste RES 2.0. Deze RES 2.0 moet 1 juli 2023 gereed zijn. Alle partijen in Regio Foodvalley blijven doorzoeken naar mogelijkheden om 1.0 TWh op te wekken in 2030. De RES 1.0 wordt nu aangeboden aan het Nationaal Programma RES. De plannen van alle 30 regio’s worden nu door het Planbureau voor de Leefomgeving (PBL) doorgerekend. PBL komt eind dit jaar met hun advies en berekening. Dan wordt duidelijk of de afspraken uit het Klimaatakkoord – namelijk dat alle 30 regio’s samen 35 TWh opwekken - haalbaar zijn.