Gelijkwaardig samenwerken voor een duurzame toekomst

Gelijkwaardig samenwerken voor een duurzame toekomst

Flinke stap op weg naar een energieneutrale Regio Foodvalley

Heel Nederland werkt aan het opwekken van schone energie. Ook voor Regio Foodvalley is de energietransitie cruciaal en urgent. Daarom ligt de lat hoog: Regio Foodvalley wil in 2050 energieneutraal zijn. “We werken met diverse belangengroepen en overheden gelijkwaardig samen aan een grote stap hiernaartoe. Een uniek proces. We zien kansen om in 2030 minimaal 0,75 TWh aan zonne- en windenergie op te wekken”, zegt Sander van ’t Foort, wethouder van Renswoude en bestuurlijk trekker van het proces. In een concept voor een regionale energiestrategie (RES) staat beschreven hoe de duurzame energie opgewekt zou kunnen worden. Het document vormt de basis voor gesprek met volksvertegenwoordigers, inwoners, maatschappelijke partijen en ondernemers. “Met deze gesprekken maken we de aanpak beter en concreter. Belangrijk uitgangspunt is dat we naast de lasten, ook de lusten in de regio houden. We streven naar meer dan 50% lokaal eigenaarschap van energieprojecten.” Op weg naar de volgende versie van het document, de RES 1.0, worden kansen en uitgangspunten in beeld gebracht voor de inzet van innovatieve technieken.

Een van de afspraken uit het Klimaatakkoord is dat 30 energieregio’s samen ten minste 35TWh aan duurzame elektriciteit op land opwekken in 2030. Elke regio – waaronder Regio Foodvalley - werkt in een Regionale Energiestrategie (RES) de aanpak voor het opwekken van duurzame energie uit. De RES beschrijft onder andere hoeveel wind- en zonne-energie opgewekt kan worden in de regio en waar en hoe dat het best kan. Zo helpt de RES een flinke stap te zetten naar een energieneutrale Regio Foodvalley.

Unieke samenwerking
De energietransitie houdt zich niet aan gemeentegrenzen. Intensieve samenwerking tussen alle partijen is nodig om met elkaar een schone en gezonde toekomst te realiseren. In Regio Foodvalley is de concept-RESontstaan in een unieke gelijkwaardige samenwerking. Vertegenwoordigers van belangengroepen - agrariërs, energiecoöperaties, natuur- en milieuorganisaties, woningcorporaties, (recreatie)ondernemers en energiebedrijven - werken aan de RES, samen met de netbeheerders, acht gemeenten, twee provincies en een waterschap. Iedere partij brengt zijn eigen belang in. De partijen zoeken gezamenlijk naar de beste oplossingen voor hoe en waar duurzame energie opgewekt kan worden in de regio.

Meedenken en meedoen
De concept-RES die zo tot stand is gekomen, is een voorlopige versie voor behandeling in raden, staten en algemeen bestuur van het waterschap. Na de zomer van 2020 worden de gesprekken met inwoners, ondernemers of maatschappelijke partijen intensiever. Het gaat dan steeds meer over concrete zoekgebieden. Daarom is het belangrijk om mee te denken en te doen aan de volgende versie van het document: de RES 1.0. Die moet in het voorjaar van 2021 klaar zijn. Iedere gemeente organiseert zelf het gesprek met haar inwoners. De concept-RES is de allereerste stap in een proces waarin overheden, belangenbehartigers en inwoners de komende jaren samen gaan optrekken.

Op weg naar schone energie in 2030
Om een flinke stap te maken is in de concept-RES uitgewerkt hoe minimaal 0,75 TWh opgewekt kan worden. De ambitie gaat zelfs nog een stap verder: 1 TWh in 2030. Dit is alleen haalbaar als een groot aantal belemmeringen wordt weggenomen. Daarvoor moet een beroep worden gedaan op onder meer het Rijk. Het voorstel is om de duurzame elektriciteit op te wekken met:

  • Zonne- en windenergie: al bestaande projecten, plus bevorderen dat plannen en projecten die al ‘in de pijplijn’ zitten snel worden uitgevoerd, net als al vastgesteld beleid van gemeenten.
  • Zonne-energie: op daken, boven parkeerterreinen, op stortplaatsen en “andere voorkeursbestemmingen”.
  • Zon op land en windenergie: zo veel mogelijk concentreren en combineren langs snelwegen.
  • In diverse “onderzoeksgebieden” is meer onderzoek, uitwerking en gesprekken met de omgeving nodig over aanvullende mogelijkheden voor wind en zon, zowel langs infrastructuur als op andere locaties in de regio. Deze “onderzoeksgebieden” zijn daarom nu geen onderdeel van het concept-bod.

Daarnaast is ambitie om ieder jaar minstens 1,5% energie te besparen. Hoe meer bespaard wordt, hoe minder opgewekt hoeft te worden.
Tot 2030 ligt de focus – in lijn met het Klimaatakkoord - op het opwekken van duurzame energie met wind en zon. Op weg naar de RES 1.0 worden kansen en uitgangspunten in beeld gebracht voor de inzet van innovatieve technieken zoals waterstof en (ultradiepe) geothermie. Voor de mogelijke bijdrage van (kleinschalige) kernenergie is het logischer om die op landelijk niveau te onderzoeken.

Het coronavirus en de planning
We maken ons zorgen over de volksgezondheid en de gevolgen van het coronavirus in onze omgeving. De maatregelen tegen het virus hebben tot gevolg dat we elkaar alleen online ontmoeten.
Tegelijk blijft het van belang om te blijven werken aan een duurzame toekomst zónder coronavirus. Elke gemeente probeert daarom de concept-RES te behandelen, op een zorgvuldige manier.