Micreos Food Safety

Micreos Food Safety

Antibioticavrije bestrijding van bacteriën

Het Nederlandse biotechnologiebedrijf uit Wageningen, Micreos Food Safety, ontwikkelt bacteriofagen-producten. Bert de Vegt, managing director, legt uit: ‘Fagen zijn de natuurlijke vijanden van bacteriën. De producten die wij ontwikkelen, zijn gericht op het doden van specifieke bacteriën waarbij de goede bacteriën intact worden gelaten.’

Het idee om te gaan werken met fagen kwam van de CEO en founder Mark Offerhaus. Hij kwam jaren geleden in Amerika in aanraking met fagentechnologie. In 2006 richtte hij in Nederland een startup onder de naam Micreos op. Micreos is nu een scale-up met 75 mensen in dienst met vestigingen in Wageningen, Den Haag en Bilthoven. Men ontwikkelt producten op het gebied van Human Health, Food Safety, Agriculture en Animal Health. De vestiging in Wageningen richt zich op Food Safety. Twee van de producten die zij op dit moment op de markt brengen zijn: PhageGuard Listex en PhageGuard S, middelen tegen Listeria en Salmonella.

Het gevaar van Listeria en Salmonella

Listeria en Salmonella zijn bekende ziekteverwekkers. Listeria kan voedselinfectie veroorzaken. Salmonella is een bacterie die veel voorkomt in (de darmen van) dieren en bij de mens kan zorgen voor een darminfectie.  Voedsel kan besmet zijn of besmet raken met deze ziekte verwekkende bacterien.. Vooral vis-, vlees-, rauwmelkse kaas-, kiem-, groente-, fruit- en kant en klare producten zijn vatbaar voor Listeria besmetting. Ongeboren of kleine kinderen, zwangere vrouwen, zieken en bejaarden lopen een risico bij een infectie. Bert de Vegt: ‘Het Europees Centrum voor ziektepreventie en – bestrijding (ECDC) maakte eind vorig jaar cijfers bekend over Listeriabesmettingen. Hoewel niet alle lidstaten cijfers rapporteerden over dodelijke slachtoffers van Listeria, kun je ervan uitgaan dat er in Europa elke dag één inwoner overlijdt door met Listeria besmette levensmiddelen. Het onrustbarende is dat het aantal dodelijke slachtoffers per jaar toeneemt.’

Antibioticaresistentie

‘Sinds de ontdekking van penicilline door Alexander Fleming, worden infecties bijna allemaal bestreden met antibiotica. Antibiotica doden alle bacteriën, ook de goede’, vertelt Bert de Vegt. ‘Overmatig gebruik heeft geleid tot het ontstaat van antibioticaresistentie van bepaalde bacteriën. Het wordt dan moeilijk om te herstellen, omdat de antibiotica hun werk niet meer kunnen doen.’

Antibioticaresistente is een wereldwijd probleem. Infecties die nu gemakkelijk te bestrijden zijn, kunnen later tot ernstige ziekten leiden. Een infectie verwekt door resistente bacteriën, is moeilijker te behandelen dan een gewone infectie. Een arts moet in het laboratorium laten onderzoeken voor welke antibiotica de bacteriën nog gevoelig zijn. Omdat de patiënt opnieuw aan antibiotica wordt blootgesteld, bestaat het gevaar dat bepaalde bacteriën ongevoelig worden voor een groot aantal antibiotica (multiresistent). Het wordt steeds lastiger om een middel te vinden dat nog wel werkt. Het vervelende is dat de multiresistente bacteriën vooral huizen op plaatsen waar veel antibiotica wordt gebruikt, zoals: ziekenhuizen, bejaardenhuizen en de (intensieve) veehouderij.

De kracht van de natuurlijke vijand

Bacteriën hebben een natuurlijke vijand: de faag. Iedere 48 uur doden fagen 50 procent van de totale bacteriepopulatie. Bert de Vegt: ‘Een faag is een micro organisme dat alleen een specifieke bacterie doodt, alle andere bacteriën blijven intact. Fagen kunnen preventief worden ingezet en daarmee kunnen infecties worden voorkomen.’ Met oplossingen PhageGuard Listex en PhageGuard S richt Micreos Food Safety haar pijlen op de Listeria en Salmonellabacterie.

Oplossingen

PhageGuard Listex en PhageGuard S zijn beiden 100 procent natuurlijke, biologische middelen. De middelen zijn eenvoudig aan te brengen op voedsel door het erop te spuiten, te vernevelen of onder te dompelen. [zie figuur]. Kijk ook op www.phageguard.com. Het mooie aan deze antimicrobiële oplossingen is dat ze de smaak, kleur of geur van het voedsel niet beïnvloeden. Fagen zijn volledig onschadelijk voor mens, dier en plant. Bij een oppervlaktebehandeling van een product doden de fagen binnen een half uur 90 procent van de bacteriën. Dit  loopt op naar 99 procent binnen 6 uur. Omdat PhageGuard Listex en PageGuard S proceshulpstoffen zijn, hoeft het gebruik ervan niet te worden vermeld op het voedseletiket.

Iedere bacterie kent haar eigen type faag. Fagen houden van dezelfde omstandigheden als de bacteriën die ze doden. Het elimineren van de bacteriën gaat als volgt: een faag hecht aan  een receptor op de celwand van de bacterie. Hierna injecteert de faag zijn DNA in de cel waardoor de cel nieuwe fagen gaat maken in plaats van nieuwe cellen. Uiteindelijk barst de cel open en doodt daarmee de bacterie. De fagen die vrijkomen, gaan op zoek naar nieuwe bacteriën om deze te doden.

Samenwerking

Samen met onder andere de Wageningen Universiteit, Universiteit Gent en ETH in Zurich  werkt Micreos aan diverse (toepassings-)onderzoeken. Binnen het bedrijf werkt men aan een prototype die de pathogene E-coli bacteriën kan bestrijden. Daarnaast heeft men recent Europese subsidie ontvangen om samen met Nutreco een product tegen Campylobacter (veroorzaakt hevige buikkrampen, diarree, moeheid en koorts bij mensen; dieren kunnen deze bacterie bij zich dragen zonder zelf ziek te zijn) te ontwikkelen voor met name de pluimveesector.

Geïnteresseerd? 
Kijk dan op www.micreos.com of www.phageguard.com of neem contact op met: 
Bert de Vegt
Managing Director
b.devegt@micreos.com
Tel: 088 800 7151

Wist u dat Micreos in 2017 de juryprijs op het Making Waves Event heeft gewonnen? Zie: makingwavesnl.nl

Tekst: Bertineke Boon (onderzoeker Christelijke Hogeschool Ede)