Besluitvorming bij overheden
De RES is een strategische verkenning en wordt om de twee jaar aangepast op basis van nieuwe inzichten, ontwikkelingen en technieken. De RES 1.0 is dus een momentopname. Er wordt verder gewerkt aan een RES 2.0 en zo verder, op weg naar 2030. De RES 2.0 moet op 1 juli 2023 worden afgerond. Op uiterlijk 1 januari 2025 moeten de omgevingsvergunningen voor grootschalige zon- en windprojecten in 2030 verleend zijn.
De RES 1.0 bevat uitgangspunten over de energietransitie waarover in de regio consensus is bereikt. Als alle volksvertegenwoordigers instemmen met de RES 1.0 werken gemeenten - als dat nog niet is gebeurd - deze uitgangspunten uit in het eigen ruimtelijk beleid (zoals Structuurvisie, Omgevingsvisie of -plan). Gemeenten doen dat zelf of gezamenlijk met omliggende gemeenten en in samenspraak met bewoners en belanghebbenden.
Pas als er gesprekken zijn geweest met de omwonenden (eventueel al met een initiatiefnemer) en er voldaan kan worden aan de eventuele voorwaarden van de gemeente, kan een initiatiefnemer een vergunning aanvragen.
Het realiseren van bijvoorbeeld een windpark vraagt om verschillende activiteiten, zoals ‘bouwen’ en ‘afwijken van het bestemmingsplan’ en ‘aanleggen’. Afhankelijk van het project kunnen hier ook andere activiteiten onder vallen zoals de aanleg van toegangswegen en het kappen van bomen. Voor al deze activiteiten moet een omgevingsvergunning worden aangevraagd. Het bevoegd gezag beslist hierover.
Formele besluitvorming vindt plaats in gemeenteraden, Provinciale Staten en de waterschappen.
De RES is het resultaat van een gezamenlijk proces van heel veel partijen in het Stakeholderoverleg. Dit hebben alle gemeenteraden, Provinciale Staten en waterschappen vastgelegd in een Startnotitie uit 2019. In het Stakeholderoverleg worden de gevolgen van de besluitvorming met elkaar besproken. Overheden en stakeholders kunnen gezamenlijk besluiten om de RES op een onderdeel te herzien, maar dit vraagt dan in principe opnieuw besluitvorming door gemeenteraden, Provinciale Staten en de waterschappen.
De komende twee jaar gaan alle stakeholders sowieso de RES actualiseren op grond van nieuwe feiten en inzichten. De RES 2.0 wordt in 2023 aan de gemeenteraden, Provinciale Staten en waterschappen voorgelegd.
Om de mogelijkheden te onderzoeken voor het opwekken van duurzame energie op land, hebben overheden, inwoners, bedrijfsleven, netbeheerders, energiecoöperaties en maatschappelijke organisaties elkaar nodig. Het energienet of het zicht op een windmolen houdt tenslotte niet op bij de gemeentegrens. Daarom werken al deze partijen samen aan de Regionale Energie Strategie. Dat gebeurt in 30 energieregio’s in Nederland. De RES als samenwerking is geen besluitvormend orgaan. Besluitvorming vindt plaats in gemeenteraden, provinciale staten en het algemeen bestuur van het waterschap. Daarmee is de democratische legitimiteit geborgd.
De manier waarop in de RES Regio Foodvalley wordt samengewerkt is vastgelegd in de Startnotitie die door alle volksvertegenwoordigers is vastgesteld in 2019.