Betrek bewoners actief en pak duurzame opwek regionaal aan

Waar, hoe en hoeveel zonne- en windenergie kunnen we in 2030 opwekken in de regio? In Regio Foodvalley werken vertegenwoordigers van belangenpartijen samen met 8 gemeenten, 2 provincies en 2 waterschappen aan een plan daarover: de Regionale Energiestrategie (RES). Een groep inwoners uit de hele regio - een burgerforum - geeft advies over hoe in dit regioplan rekening gehouden kan worden met wat inwoners belangrijk vinden. Het burgerforum heeft het advies samengevat in zeven aanbevelingen. Die geven weer wat inwoners van de regio belangrijk vinden en wat zij waarderen aan hun leefomgeving.

Aanbevelingen en voorwaarden voor succes
“Geef mensen naast lasten de lusten en wees creatief daarin. Richt een bewonerspanel op dat steeds mee kan blijven denken. Respecteer landschap en natuur en pak het duurzaam opwekken van energie én de communicatie daarover regionaal aan. Blijf ook alternatieven voor zonne- en windenergie onderzoeken voor de langere termijn en stimuleer isoleren en energiebesparing.” Het burgerforum keek ook naar hoe het opwekken van duurzame energie een succes kan worden: “Kijk langer dan vier jaar verkiezingstermijn. De gemeenten moeten zich committeren aan wat in de RES staat. Zorg voor open communicatie, bespreek heikele punten in plaats van ze te verdoezelen. Neem nu maatregelen voor de korte termijn maar kijk ook naar de periode na 2030 en naar innovaties. Zorg voor subsidiemogelijkheden en terugverdienmodellen. Zorg dat het energienet zo snel mogelijk meer energie kan vervoeren. De kosten gaan voor de baat uit!”

Oplossingen die recht doen aan alle belangen
In Regio Foodvalley willen we een schone wereld voor ons en onze kinderen. Dat vraagt om moeilijke keuzes. Want waar is ruimte om die duurzame energie op te wekken? Past het in het landschap? En hoe houden we het betaalbaar? Wethouders, vertegenwoordigers van andere overheden en van belangenpartijen zoeken samen naar een antwoord op deze vragen en naar oplossingen om de doelstellingen uit het Klimaatakkoord te halen. In een gezamenlijk Stakeholderoverleg zoeken zij oplossingen die recht doen aan alle belangen. Deze werkwijze is in 2019 vastgelegd in een Startnotitie. Die vervolgens is vastgesteld door onder andere alle gemeenteraden in Regio Foodvalley.

Mening inwoners is belangrijk
Om het belang van inwoners uit de regio in het Stakeholderoverleg in te brengen, is er in november 2020 een burgerforum gevormd. Het is een diverse groep mensen uit de gemeenten Barneveld, Ede, Nijkerk, Renswoude, Rhenen, Scherpenzeel, Veenendaal en Wageningen. Zowel mannen als vrouwen met verschillende achtergronden, opleiding en leeftijden. Twee leden van het burgerforum nemen namens het burgerforum deel aan het Stakeholderoverleg. Zij brachten op 3 maart hier hun advies rechtstreeks in. Het burgerforum adviseert vanuit het belang van de inwoners uit Regio Foodvalley. Daarom vroeg Regio Foodvalley in een online raadpleging aan alle inwoners wat zij belangrijk vinden bij het duurzaam opwekken van energie in de regio. Meer dan 5000 motivaties, ideeën en argumenten kwamen daarop in januari binnen.

Stakeholders wegen het advies serieus: alleen gemotiveerd afwijken
Het burgerforum maakte hun advies aan de hand van de uitkomsten van deze raadpleging onder inwoners. Daarnaast gebruikten zij kennis die ze opdeden over het werk aan de RES en over het beleid van de gemeenten. Het advies van het burgerforum en het resultaat van de raadpleging komt als bijlage bij de Regionale Energiestrategie. Gemeenten, provincies en waterschappen besluiten vanaf eind april 2021 over deze RES. De partijen die meedoen aan het Stakeholderoverleg wegen de komende maand het advies van het burgerforum bij het maken van eigen keuzes. Het advies van het burgerforum is niet vrijblijvend ingebracht en vraagt om een onderbouwing als een stakeholder ervan afwijkt.

Zowel het rapport met de resultaten van de raadpleging als het advies van het burgerforum zijn hier te vinden.

ACHTERGRONDINFORMATIE

Meer informatie bij Nicky Struijker Boudier, communicatie RES Regio Foodvalley, 06-15062601

In de RES Regio Foodvalley werken acht gemeenten, de provincies Gelderland en Utrecht, het waterschap Vallei en Veluwe en Hoogheemraadschap De Stichtse Rijnlanden samen met netbeheerders en belangengroepen als LTO, werkgeversorganisaties, woningcorporaties en milieu-en natuurorganisaties.
De concept-RES die op 1 oktober 2020 klaar was, bevat plannen om in ieder geval 0,75 terawattuur (TWh) aan duurzame energie met zon en wind op te wekken, met een ambitie tot 1.0 TWh. Momenteel wordt de concept-RES uitgewerkt tot een RES 1.0. Sommige gemeenten in Regio Foodvalley hebben al concrete plannen of beleid voor het opwekken van duurzame energie. Anderen werken daar nog met inwoners aan. De plannen van de gemeenten maken deel uit van de Regionale Energiestrategie.

Wat is een burgerforum?
Een burgerforum is een groep inwoners die met elkaar in gesprek gaat over een maatschappelijk vraagstuk en daarover advies uitbrengt. In dit geval gaf een burgerforum met mensen uit de hele regio advies over hoe in de RES van Regio Foodvalley rekening gehouden kan worden met wat inwoners belangrijk vinden.

Wie zitten in het burgerforum?
In heel Regio Foodvalley zijn willekeurig 5000 uitnodigingen verstuurd om mee te doen aan een burgerforum. Uit de aanmeldingen is een zo divers mogelijke groep personen geselecteerd. Zowel mannen als vrouwen met verschillende achtergronden, opleiding en leeftijden uit alle acht gemeenten. Zo is voorkomen dat het Burgerforum alleen bestaat uit belanghebbenden of ‘de bekende gezichten’ of mensen die bovengemiddeld geïnteresseerd zijn in de politiek. De leden van het burgerforum zijn geen specialisten. Zij kregen daarom hulp van deskundigen.

Hoe kwam het advies tot stand?
Het burgerforum adviseert vanuit inwoners in de regio wat zij belangrijk vinden. Daarom deed Regio Foodvalley begin december 2020 een uitvraag bij alle inwoners en ondernemers om aan te geven wat zij belangrijk vinden bij het opwekken van duurzame energie in de regio.
De vragenlijst is aangekondigd via persberichten en flyers en artikelen in Huis aan Huisbladen bij 130.000 adressen in Regio Foodvalley. Maar ook via de website, advertenties in social media, via nieuwsbrieven van alle betrokken partijen en met 10.000 willekeurig verspreide brieven. In januari kregen mensen die moeite hebben met lezen en schrijven, een aangepaste vragenlijst via contacten van gemeenten.
Meer dan 5000 motivaties, ideeën en argumenten kwamen via deze online vragenlijst binnen. Het burgerforum maakte hun advies aan de hand van deze uitkomsten. Daarnaast gebruiken zij kennis die ze opdeden over het werk aan de Regionale Energiestrategie en over het beleid van de gemeenten.

Wat wordt met het advies van het burgerforum gedaan?
In Regio Foodvalley werkt een Stakeholderstafel met vertegenwoordigers van heel veel organisaties samen aan de regionale energiestrategie. De partijen zoeken gezamenlijk naar de beste oplossingen voor hoe en waar duurzame energie opgewekt kan worden in de regio om de doelstellingen uit het Klimaatakkoord te halen. Ieder brengt daarbij zijn eigen belang in. Twee leden van het burgerforum nemen deel aan dit Stakeholderoverleg. Zij brengen hier het advies, en daarmee het belang van inwoners, rechtstreeks in. Ook wordt het advies van het Burgerforum een bijlage bij de Regionale Energiestrategie. Gemeenten, provincies en waterschappen besluiten vanaf eind april 2021 over de Regionale Energiestrategie.