Yoghurt mogelijk gunstig voor hartinfarctpatiënten
Het eten van enkele porties (ongezoete) yoghurt per week hangt samen met een lager risico op sterfte door hart- en vaatziekten. Dat blijkt uit een langlopend onderzoek. Promovendus Esther Cruijsen van WUR onderzocht binnen de Regio Deal Foodvalley hoe een uiteenlopende groep van zuivelproducten gerelateerd is aan het sterfterisico door hart- en vaatziekten. De resultaten laten zien dat yoghurt past in een gezond voedingspatroon voor patiënten die een hartinfarct hebben doorgemaakt.
De Schijf van Vijf adviseert de algemene bevolking om dagelijks magere of halfvolle zuivelproducten te eten. In hoeverre dat advies ook geldt voor patiënten die een hartinfarct hebben doorgemaakt en hiervoor medicijnen gebruiken was nog niet duidelijk. Daarom werd dit onderzocht met behulp van data uit de Alpha Omega Cohort, een groot onderzoek van Wageningen University & Research (WUR) met meer dan 4800 Nederlanders die een hartinfarct hebben gehad.
Goede voeding
‘Steeds meer mensen overleven een hartinfarct. Naar het langetermijneffect van goede voeding bovenop medicijnen en behandelingen is nog niet zo veel onderzoek gedaan. Daar zijn langlopende onderzoeken voor nodig zoals de Alpha Omega Cohort,’ vertelt promovendus Esther Cruijsen van WUR, afdeling Humane Voeding. Ze onderzocht binnen Regio Deal Foodvalley hoe een uiteenlopende groep van zuivelproducten gerelateerd is aan het sterfterisico door hart- en vaatziekten. Eerder onderzoek binnen dezelfde cohort heeft aangetoond dat mensen die een hartinfarct hebben doorgemaakt 30 procent minder kans hadden om te sterven aan hart- en vaatziekten wanneer zij een gezond voedingspatroon hadden.
Kennisontwikkeling
‘We wilden meer kennis verzamelen over welk soort voedingsmiddelen dan een gunstig effect heeft, zodat we adviezen over goede voeding ook kunnen opnemen in de huidige richtlijnen die artsen gebruiken voor behandeling van hartinfarctpatiënten,’ vertelt Esther. ‘We keken onder andere naar zuivel omdat dit veel in Nederland wordt gegeten. Er wordt nu vooral advies gegeven over het eten van magere en halfvolle zuivel in plaats van volle producten. Daarom was het interessant om dit product en de variaties daarvan te onderzoeken.’
Zuivelinname
De gebruikelijke inname van zuivel door patiënten van de Alpha Omega Cohort, inclusief yoghurt, melk en kaas, werd vastgesteld met een uitgebreide vragenlijst: de Food Frequency Questionnaire. Tijdens een periode van gemiddeld 12 jaar is bijgehouden wie overleed en door welke oorzaak. Esther heeft voor elke productgroep bekeken of het geassocieerd kon worden met sterfte. ‘De kracht van deze studie is dat we naar zowel een grote variatie aan zuivelproducten als hele specifieke productgroepen hebben gekeken. Dus we bekeken niet alleen of mensen melk dronken, maar ook of het volle of halfvolle melk was.’
Yoghurt is gezond
Uit het onderzoek bleek dat inname van melk en kaas niet gerelateerd was aan sterfte. Het eten van enkele porties (ongezoete) yoghurt per week, ongeacht het vetgehalte, hing daarentegen wel samen met een ongeveer 20% lager sterfterisico door hart- en vaatziekten. ‘Dit onderzoek was observationeel en we kunnen dus niet van oorzaak en gevolg spreken. Toch onderstrepen de resultaten het belang van gezonde voeding, in dit geval yoghurtinname, bij hartpatiënten,’ zegt Esther. Maar hoe verlaagt de inname van yoghurt het sterfterisico? ‘Dat is nog niet duidelijk. Een van de hypothesen is dat probiotica in gefermenteerde zuivel gunstige effecten kunnen hebben op het microbioom in de darmen en daarmee het immuunsysteem verbeteren en ontstekingen verminderen. Wat vervolgens de kans op een terugkerend hartinfarct verkleint,’ legt Esther uit.
Advies voor patiënten
Binnen de Regio Deal, thema Voeding en Gezondheid, vindt veel onderzoek plaats dat moet leiden tot richtlijnen voor gezonde voeding voor hoogrisicogroepen. De resultaten van Esthers onderzoek moeten daaraan bijdragen. 'Het zou mooi zijn als een arts of diëtist vraagt wat iemand al eet. Daarna kan gekeken worden of het eten van yoghurt daarop kan aansluiten,’ legt Esther uit. Ziekenhuis Gelderse Vallei past binnen de Regio Deal onderzoeksresultaten al toe in de zorgpraktijk waarbij ze voedingsadvies op maat geeft. De inzichten van Esthers onderzoek worden ook hierin meegenomen.
Alpha Omega Cohort
De Alpha Omega Cohort is een langlopend onderzoek van de afdeling Humane Voeding van WUR, onder leiding van prof. dr. Marianne Geleijnse. Initieel onderzocht de studie wat het effect was van omega-3 vetzuren op het terugkeren van hart- en vaatziekten bij mensen die al een hartinfarct hebben doorgemaakt. De studie startte in 2002 in 32 Nederlandse ziekenhuizen, inclusief Ziekenhuis Gelderse Vallei, en de interventie duurde 40 maanden. Ondertussen werden ook andere zaken uitgevraagd met oog op vervolgonderzoek. Het initiële onderzoek werd in 2009 afgerond, maar sindsdien worden de data van de ruim 4800 deelnemers nog steeds gebruikt in vervolgonderzoek naar specifieke sterfterisico’s.