‘De effecten bij ouderen zijn gigantisch’

Ouder worden gaat gepaard met het verminderen van spiermassa en spierkracht. Om te zorgen dat ouderen zo lang mogelijk fit en vitaal blijven heeft Wageningen University & Research een voeding- en beweegprogramma opgezet: ProMuscle. De Regio Deal Foodvalley zorgde er samen met UMC Utrecht en Hogeschool Utrecht voor dat diëtisten en fysiotherapeuten werden ondersteund in de implementatie van het programma. Een van hen was geriatriefysiotherapeut Janneke Stolte. Zij heeft een eigen praktijk in Doorwerth. 

In het thema Voeding en gezondheid van de Regio deal Foodvalley is de studie PUMP-fit opgezet, mede om de begeleiding van ProMuscle te volgen en te ondersteunen. Via een nieuwsbrief hoorde Janneke Stolte daarover. Zo’n twee jaar geleden is ze met het programma gestart. “ProMuscle is een programma voor kracht- en conditietraining voor 65-plussers, in samenwerking met de diëtist. Die zorgt ervoor dat ze voldoende eiwitten binnenkrijgen, want ouderen hebben daarvan meer nodig”, zo legt ze uit. 

Fanatiek

Het programma duurt drie maanden. Er wordt gesport in groepjes. ProMuscle is het meest effectief voor mensen die in kracht zijn afgenomen door ziekte of inactiviteit. De crux zit ‘m in de intensiteit. Janneke Stolte: “De ouderen doen in ieder geval twee keer per week een kracht- en conditietraining in groepsverband en het liefst zelf ook nog een keer. Dat is behoorlijk intensief.” Maar de cliënten zijn enthousiast, zo vertelt ze. “De effecten zijn gigantisch. Mensen gaan in korte tijd heel erg vooruit. Het is ook mooi om te zien dat er groepsbinding ontstaat. Daardoor blijven mensen fanatiek.” 

Sleeptouw

Er zijn ontzettend veel leefstijlprogramma’s, ziet Janneke Stolte, maar de meeste zijn te vrijblijvend. “Het is de trend om mensen niet te behandelen, maar te adviseren. Zij krijgen dan een paar keer per jaar voedings- en bewegingsadvies en moeten dan zelf aan de slag met een oefenprogramma. Dat werkt helemaal niet! Leefstijlverandering is heel lastig. Je moet mensen echt op sleeptouw nemen. Niet praten, maar doen!” Onder professionele begeleiding bewegen ouderen ook veel effectiever, zo legt Stolte uit. “Wij berekenen precies op welk niveau ze moeten trainen, want vaak zie je dat die krachtapparaten te licht zijn afgesteld.”

Ondersteuning

Vanuit de Regio Deal Foodvalley, via UMC Utrecht en Hogeschool Utrecht, kregen de diëtisten en fysiotherapeuten ondersteuning om het programma te starten in hun praktijken. Zo is er een website met informatie voor professionals, er waren informatiebijeenkomsten en scholing. Vooral die laatste waren nuttig, al was het maar door het contact met andere collega’s uit de regio. Onderwerpen die aan bod kwamen, waren bijvoorbeeld aanvragen van subsidies of het product onder de aandacht brengen bij huisartsen die moeten verwijzen. Dat is best lastig, vindt Janneke Stolte. “Huisartsen zijn toch al zo overbelast. Ik heb er dus voor gekozen om gewoon te gaan starten met groepjes ouderen. Dan zou ProMuscle zichzelf wel bewijzen en komen er meer mensen op af. Dat is gelukt. Ik denk dat dit de vierde of vijfde groep is die ik draai.”

Metingen

De PUMP-fit-studie meet ook het effect van ProMuscle op ouderen. Janneke Stolte doet testen op het gebied van kracht, conditie, snelheid, balans en evenwicht. Dat gebeurt bij de intake, halverwege het programma, na afloop en zes maanden later. De uren voor het invullen en verwerken van al die data kregen de fysiotherapeuten en diëtisten vergoed, net als die voor scholing. “In die zin was het heel goed geregeld”, zegt Janneke Stolte. Ze had geen inzage in alle data, maar de professionals werden via nieuwsbrieven op de hoogte gehouden. Overal in de regio gingen mensen ontzettend vooruit. Voor de uitkomsten op de langere termijn is het nu nog te vroeg, maar de geriatriefysiotherapeut is heel benieuwd. “Ik zie dat mensen binnen drie maanden echt iets bereiken, maar daaraan een vervolg geven, is soms moeilijk. Via het ProMuscle-programma kunnen we mensen daarin goed begeleiden.”