Column: Werkgeverschap? Human Capital? Mij niet bellen...
Laten we eerlijk zijn: wie in het mkb neemt regelmatig echt de tijd om diep na te denken over zijn werkgeverschap? Als eigenaar van een klein bedrijf is het al mooi als je aan het einde van de dag de klanten hebt bediend, de facturen zijn verstuurd en alle brandjes zijn geblust. En dan komt er iemand met het idee dat je ook nog moet nadenken over hoe je in de toekomst voldoende mensen hebt om je werk gedaan te krijgen: "Zeg, heb je nog vijf minuten om over je personeel na te denken en te kijken naar hoe vitaal jouw human capital is?". Tuurlijk.
Toch kun je, denk ik, niet meer om deze vraag heen. Vaak wordt er pas over nagedacht als ondernemers merken dat de arbeidsmarkt is leeggevist (helaas, je vacature heeft al 5 maanden 0 respons opgeleverd), de helft van het personeel is opgestapt (maar ik betaal toch goed?), iemand ziek wordt (twee jaar loondoorbetaling?), er een arbeidsconflict ontstaat (Dossier, moet dat dan?) of als je nieuwe medewerker na een paar maanden toch kiest voor een jaartje backpacken in Australië. Maar op dat moment is het al te laat.
Drie hoeden: ondernemer, leider, werkgever
Als ik met ondernemers praat, merk ik dat ze eigenlijk nooit hun bedrijf zijn gestart met de gedachte: “En nu ga ik zo snel mogelijk groeien om werkgever te worden.” Het is iets dat gebeurt, iets dat ontstaat, want de consequentie van groei is vaak dat je meer mensen nodig hebt en ze soms zelfs in dienst neemt. Het begint met je eerste medewerker, dan de volgende, en nog een, en voor je het weet, dient de vraag zich aan: hoe ben ik hier gekomen (en hoeveel kerstpakketten moet ik dit jaar eigenlijk bestellen)? Je begon als ondernemer, dingen doen/maken voor de klant. Vervolgens kreeg je personeel en werd je spontaan leider én werkgever. Allemaal nieuwe hoeden die je op moet zetten, maar waar je misschien nooit over hebt nagedacht of geen idee hebt hoe dat te doen, maar je nu wel tot nadenken stemmen.
Vooruitdenken loont
Want laten we eerlijk zijn: als je niet zo nu en dan nadenkt over je werkgeverschap richting je mensen, komt er een moment waarop ze misschien niet meer aan jou en je bedrijf denken. Het hoeft niet ingewikkeld te zijn. Vraag jezelf eens af: hoe zorg ik ervoor dat mijn medewerkers niet alleen blijven, maar ook blijven leren? Hoe maak ik mijn bedrijf aantrekkelijker voor nieuwe krachten? Hoe kan ik met andere ondernemers samenwerken aan werkgeversvraagstukken? Hoe kan ik het werk zo organiseren dat mensen ook mee kunnen denken? Als je daar geen goed antwoord op hebt, wordt het misschien tijd om daar iets aan te doen.
De toekomst is altijd onzeker, zeker in een wereld waar technologie (hallo AI) en marktvragen snel veranderen. Maar één ding is zeker: hier niet over nadenken betekent dat je als werkgever (en als ondernemer) daar morgen de wrange vruchten van plukt. Want uiteindelijk gaat goed werkgeverschap niet alleen om het vasthouden van mensen, maar om het bouwen aan een bedrijf waar mensen willen blijven werken en samen aan de toekomst willen bouwen. Dit gaat niet over HRM dingetjes, handboekjes of tools — leuk en nodig — maar over een stevigere vooruitblik op hoe jij je als werkgever wilt blijven onderscheiden, zodat je verder kunt bouwen aan je bedrijf.
Jan Willem Nuis (jwanuis@che.nl(Verwijst naar een e-mailadres)) Onderzoeker & docent HRM, Christelijke Hogeschool Ede