Een gezicht en de stem van de woningzoekenden
Informatiebijeenkomst: Woningbehoefte en de stem van de woningzoekenden
De druk op de woningmarkt blijft toenemen. Elke nieuwe huishoudensprognose laat een grotere woningbehoefte zien. Wat is de actuele woningbehoefte in onze regio? Waar liggen de kansen om een verschil te maken? Met de ambitieuze plannen van het nieuwe kabinet op het gebied van wonen, spelen de bestuurders en raadsleden hierin een belangrijke rol.
Woningzoekenden hebben het steeds moeilijker, en het is van cruciaal belang om hun verhalen te horen. Op woensdagavond 2 oktober deelden zes woningzoekenden hun ervaringen tijdens een informatiebijeenkomst over de woningbehoefte, gericht aan raads- en bestuursleden van Regio Foodvalley.
Woningbehoefteonderzoek Regio Foodvalley
Het woningbehoefteonderzoek is uitgevoerd door bureau STEC in opdracht van Regio Foodvalley. Dit bureau heeft onderzocht voor wie we moeten bouwen, welke woon- en verhuisbewegingen er zijn, en wat voor type woningen we moeten ontwikkelen. De aanleiding voor het onderzoek is de Woondeal 2022-2023 en de Verstedelijkingsstrategie Foodvalley-Arnhem/Nijmegen. In Regio Foodvalley liggen we op schema volgens het model van het Rijk, wat een mooi compliment voor de regiogemeenten is.
Tegelijkertijd is er echter veel veranderd, zoals de verkoopprijzen en de WOZ-waarden. De gemiddelde aankoopprijs van huizen is in 10 jaar met 200.000 euro gestegen, en de WOZ-waarde verschuift naar een hogere prijsklasse. Dit maakt het steeds moeilijker voor midden- en lage inkomens om aan een betaalbare woning te komen. De zoektijden naar een geschikte woning nemen toe. Het onderzoek laat zien dat de meeste woningzoekenden in Regio Foodvalley zich bevinden in het sociale en middeldure segment. Duurdere koopwoningen worden vaak aangekocht door mensen van buiten de regio.
De huishoudens in de regiogemeenten blijven groeien, wat betekent dat we de komende jaren steeds meer woningen nodig hebben. De woningbehoefte ligt vooral bij éénpersoonshuishoudens en ouderenhuishoudens. Uit het onderzoek komen verschillende dilemma’s naar voren:
- De woningbehoefte is hoger dan de gemaakte afspraken, maar het is nu al moeilijk om conform de Woondeal te bouwen. Hoe gaan we als regio hiermee om?
- Hoe zorgen we voor betaalbare woningen voor onze inwoners? Er is vooral behoefte aan sociale en middeldure woningen.
- De bestaande woningvoorraad beter benutten biedt veel potentieel, maar vereist meer beleidsmatige flexibiliteit.
- Veel woningbouwplannen in de regio zijn nog vaag, terwijl de behoefte groter is dan verwacht. Besluiten over de zoekgebieden uit de verstedelijkingsstrategie zijn noodzakelijk, zoals voor de Meent, Veenendaal-de Klomp, Kennisas en Regiopoort Nijkerk.
- Hoe houden we de balans tussen ‘verstedelijking’ en ‘herstel/versterking van de natuur’?
Het oplossen van deze dilemma’s vraagt veel lef van raadsleden en bestuurders in Regio Foodvalley. Vaak horen ze de bezwaren tegen nieuwe woningbouwplannen, maar minder vaak de verhalen van de mensen die echt een woning nodig hebben.
Stem van de woningzoekenden
Zes woningzoekenden deelden hun ervaringen en uitdagingen op de woningmarkt. Enkele belangrijke inzichten waren:
- Jongeren hebben weinig eisen; flexwoningen zouden een goede oplossing voor hen kunnen zijn.
- Starters en doorstromers komen er simpelweg niet tussen; een koopprijs van €390.000 is zelfs voor twee inkomens te hoog.
- Gescheiden ouders staan vaak voor onmogelijke keuzes: koopwoningen zijn te duur, sociale huur duurt te lang, en particuliere huur is onbetaalbaar, maar de enige optie. Hierdoor komen zij in een positie waarin het moeilijk is om vooruit te komen. Hun enige hoop is dat ze na verloop van jaren in aanmerking komen voor sociale huur of een betaalbare koopwoning. Aangezien zij ook verantwoordelijk zijn voor hun kinderen, is een te kleine woning geen optie.
- Senioren willen kleiner wonen, maar hebben specifieke woonwensen (bijvoorbeeld levensloopbestendig) nodig om daadwerkelijk te verhuizen. Een gevarieerd aanbod gericht op deze doelgroep kan voor meer doorstroming op de woningmarkt zorgen.
- Mensen met een zorgbehoefte of hulpvraag vinden het steeds moeilijker om een (huur)woning te vinden of aan te passen aan hun zorgbehoefte.
Dankzij deze verhalen hebben de woningzoekenden nu ook een gezicht gekregen.
De tekst gaat onder de foto verder.
Ouderenhuisvesting
Het afsprakenkader ouderenhuisvesting is onderdeel van de actualisatie en aanvullende afspraken van de Woondeal. We hebben een landelijke opgave tot 2030 om 290.000 woningen geschikt te maken voor ouderen. Verpleeghuisplekken worden afgebouwd, wat vraagt om een andere organisatie van zorg en welzijn in de wijken. Het afsprakenkader ouderenhuisvesting is een regionaal kader met lokale invulling om te voldoen aan de woon- en zorgvraag. We werken samen met woningcorporaties, zorg- en welzijnsorganisaties en zoeken oplossingen in zowel bestaande als nieuwbouw.
Voor deze aandachtsgroepen zijn voldoende betaalbare woningen nodig, vaak met zorg en een ondersteuningsvraag. Dit vereist samenwerking met diverse partijen en een evenwichtige verdeling over de regiogemeenten (fair share).