Innovatieve aanpakkers met dezelfde drive
Winnaars Innovatieprijs Regio Foodvalley 2023
Dat Regio Foodvalley een vruchtbaar ecosysteem heeft voor innovaties is allang bekend. Dat die innovaties heel vaak praktisch toepasbare oplossingen bieden, bleek tijdens de uitreiking van de Innovatieprijs Regio Foodvalley op 11 oktober op de WUR Campus in Wageningen. De winnaar werd Saia Agrobotics uit Wageningen met hun disruptieve oplossing voor de glastuinbouw. Zij sturen niet een robotje de ‘jungle’ in, maar halen de plant juist naar de robot. De ICT Award Regio Foodvalley – die dit jaar voor het eerst werd uitgereikt – ging naar BFG Warehousing uit Nijkerk. De Young Talent Award was voor ItsyCycle uit Ede.
BFG Warehousing heeft een handige ‘forecasting tool’ bedacht voor de fresh food sector. Daarmee kan voedselverspilling in de retail fors verminderen. ItsyCycle, van moeder en onderneemster Chesley Verbond, bedacht een recyclesysteem voor babyspullen, gekoppeld aan begeleiding en contactmogelijkheden voor jonge ouders. Heel uiteenlopende projecten dus, maar deze aanpakkers hebben allemaal dezelfde drive. Die werd goed samengevat door Roza van Sas-Andriesen van BFG Warehousing: “The sky is the limit.”
Het winnende idee is eigenlijk heel simpel: draai het proces om. Nu houdt Saia Agrobotics uit Wageningen zich niet meer bezig met mobiele robotjes, maar ontwikkelt het hele ‘fabrieken’ voor tomaten, paprika’s of komkommers. Daarin spelen allerlei processen tegelijkertijd. Ruud Barth van Saia Agrobotics noemt het ‘een dans in de kas’.
Saia Agrobotics: een volledig autonome kas
De urgentie is hoog. Er komen steeds meer mensen en er is dus steeds meer behoefte aan vers voedsel. Maar de glastuinbouw wereldwijd heeft grote moeite om personeel te vinden. Robots kunnen een antwoord zijn, maar nog beter zijn volledig autonome kassen. Dat is de filosofie van Saia Agrobotics. De startup begon een dikke vier jaar geleden en er werken nu zo’n twaalf mensen. Maar de twee oprichters zijn al veel langer bezig met robots in de kas, zo vertelt Barth. “Ik ben er zelf een jaar of tien mee bezig en medeoprichter Bart van Tuijl al twintig jaar. Hij is engineer en houdt zich vooral bezig met de hardware, ik heb een achtergrond in de AI en doe vooral de software. Na verloop van tijd dacht ik: laten we hier een bedrijf van maken. Dan halen we het uit de onderzoekswereld en brengen het naar de ‘echte wereld’.”
'Volgend jaar openen we onze eigen pilotkas'
Eerst deden ze onderzoek naar mobiele robots die ze ‘de jungle van de kas induwden’ om te gaan oogsten en blad te plukken. Maar dat werkte niet optimaal tussen de wirwar van takken en bladeren. Barth: “We beseften dat als we de tuinder écht verder wilden helpen, we totaal andersom moesten denken. We moeten juist de plant apart halen en naar de robot toebrengen.” Dat lijkt simpel, maar had nog heel wat voeten in de aarde. Er moest een nieuw plantsysteem worden ontwikkeld en daar zijn ze twee jaar mee bezig geweest. “Dat was wel een beetje gek voor een robotbedrijf”, lacht Barth. Maar die investering heeft zich uitbetaald. “We houden de planten kort en beweegbaar. We kunnen ze naar voren halen via een transportsysteem.”
De volgende stap is om alles met elkaar te laten samenwerken, zogezegd als in een dans. Daar is Saia Agrobotics heel ver mee, zegt Barth. “Binnenkort kunnen we op grotere schaal gaan testen. Volgend jaar openen we onze eigen pilotkas in de regio. Het wordt tevens een demonstratiecentrum voor tuinders en investeerders waarin we verschillende systemen kunnen laten zien. Vervolgens hopen we in 2025 een productversie bij de eerste klant uit te rollen. Er zijn er al genoeg die interesse hebben, maar zo’n eerste keer heeft veel liefde en aandacht nodig. We zullen de klant moeten ontzorgen.”
F-Cast maakt een einde aan voedselverspilling
Op bedrijventerrein De Flier in Nijkerk staat een gigantisch distributiecentrum voor toetjes, ijsjes, salades of andere verse producten voor de retail. Daar wordt ook druk geëxperimenteerd met data, algoritmen en kunstmatige intelligentie. BFG Warehousing ontwikkelde samen met de Erasmus Universiteit een ingenieus voorspelmodel: F-Cast. Het is een algoritme dat tot honderd dagen van tevoren voorspelt hoeveel een klant gaat bestellen. BFG Warehousing werd met F-Cast de winnaar van de ICT Award Regio Foodvalley. Het draagt bij aan een duurzame voedselketen, want het vermindert tekorten maar vooral overschotten. “Na drie jaar werken met F-Cast hebben we de voedselverspilling kunnen reduceren met 40 procent”, zegt Roza van Sas-Andriesen van BFG. “En dat is nog maar het begin.”
Het begint met zo veel mogelijk informatie. Van Sas-Andriesen: “We koppelen hier enorm veel data: verkoopcijfers, informatie over piekmomenten op feestdagen, voorspellingen van supermarkten, maar ook gegevens van het KNMI.” Want het weer is een belangrijke factor in wat mensen kopen, zo laat ze zien. “Als het bijvoorbeeld 22 graden is, worden er 2 procent meer ijsjes verkocht. Als het 23 graden is dan schiet dat opeens omhoog naar wel 80 procent.” Het model maakt vervolgens dagvoorspellingen op drie niveaus: product, magazijn en klant. Steeds gedetailleerder. F-Cast gaat alleen nog maar slimmer worden want het is een zelflerend systeem, zo legt ze uit. Dus de voorspellingen worden steeds meer accuraat. “Ik verwacht dat we binnen afzienbare tijd een reductie van voedselverspilling van 95 procent kunnen realiseren.”
Door F-Cast kreeg het distributiecentrum de afgelopen jaren steeds meer de taak van dienstverlener op dit gebied. Nu heeft de ICT Award de nodige aandacht gekregen en BFG Warehousing is in gesprek met allerlei partijen die interesse hebben. Niet alleen partijen in de retail zijn geïnteresseerd en dat is logisch, vindt Van Sas-Andriesen. “Er is veel behoefte aan deze manier van werken. F-Cast werkte al langer als voorspeller van bezoekersaantallen in musea. Maar het is het meest geschikt voor producten met een bepaalde houdbaarheid. Dat kunnen bijvoorbeeld ook medicijnen zijn.”
BFG laat graag zien wat er allemaal mogelijk is, want veel mensen vinden AI nog een beetje spannend, merkt Van Sas-Andriesen. “Zelf heb ik dat nooit zo gehad. Dat is misschien wel tekenend voor de aansturing van ons bedrijf. Wij staan open voor nieuwe technieken en onderzoeken en hoe we die in onze branche kunnen toepassen. Zo zijn we ook bezig met een pilot om met drones pallets te scannen en onze nieuwe orderpickers krijgen via een VR-bril te zien wat ze moeten doen.”
ItsyCycle: duurzame start voor de nieuwe generatie
ItsyCycle bestaat precies één jaar. Het bedrijf zet zich in voor een duurzame start voor de nieuwe generatie door middel van een online platform met tweedehands of gerenoveerde producten voor de eerste levensfases van het kind. Maar verhuur is onderdeel van een breder concept. Daarnaast wil onderneemster Chesley Verbond ouders begeleiding en contactmogelijkheden bieden in deze cruciale fase. “Zie het als mijn levensmissie”, zegt Verbond. “Ik heb zelf in bepaalde opzichten geen fijne jeugd gehad. Voordat ik mijn dochter kreeg was ik zoekende hoe ik een kind de beste start kon geven. Ik weet dat veel vrouwen en mannen ook zo zoeken. Ouderschap is ingewikkeld en daar kun je soms wel wat hulp bij gebruiken.”
'Het is zonde dat er zoveel wordt weggegooid'
De andere belangrijke drijfveer is duurzaamheid. Verbond: “Ik heb mijn hele uitzet nieuw gekocht. Ik kwam er al snel achter dat je heel veel dingen niet of maar kort gebruikt. Dat hoorde ik ook van veel ouders die ik later interviewde. Het is zonde dat er zoveel wordt weggegooid. Daar zocht ik een oplossing voor.” Zo kwam ze op het idee van een online verhuursysteem voor baby- en kinderspullen. Het mes snijdt aan twee kanten, want hierdoor hoeven ouders geen dure producten aan te schaffen. Een uitkomst voor ouders met een kleine beurs, al richt ItsyCycle zich nadrukkelijk niet alleen op minima. Verbond merkt op dat ItsyCycle ook betekenis kan hebben voor gemeenten in de uitvoering van de bijzondere bijstand. En misschien zijn er aan de productiekant wel mogelijkheden voor mensen in een integratietraject.
Sinds het winnen van de Young Talent Award is ze in gesprek met de gemeente Ede en ook Wageningen en Rhenen hebben interesse, zegt Verbond. Met investeerders of gemeenten binnen Regio Foodvalley wil ze een pilot opzetten om het verhuursysteem – en vooral alle organisatie daarachter – uit te testen, om daarna samen verder te groeien. Ze staat te popelen om haar ideeën in de praktijk te brengen. Verbond: “Onder begeleiding van Labnest uit Ede heb ik een jaar lang alles uitgedacht, aangescherpt en uitgewerkt. Nu is het tijd om te gaan vliegen! Mijn visie voor ItsyCycle is om hét nummer 1 platform te worden voor ouders die op zoek zijn naar huurproducten, duurzame producten, ondersteuning bij ouderschap en een community om hun kinderen een goede start te geven. Ouderschap is een reis, ongeacht iemands achtergrond of financiële situatie”, zo concludeert ze.
